۔۔۔۔۔۔۔ڈاکٹر اظہار احمد گلزار ۔۔۔۔۔ پنجابی ادب دا اک سوہجوان تے دانا لکھاری

۔۔۔۔۔۔۔ڈاکٹر اظہار احمد گلزار ۔۔۔۔۔
پنجابی ادب دا اک سوہجوان تے دانا لکھاری

۔۔۔۔۔۔۔(پڑچولیاں دی نظر وچ)۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

ترتیب: علی بابر بٹ

تاثرات : پروفیسر غلام رسول شوق/ الیاس گھمن/ احمد شہباز خاور / سید تنویربخاری / اخلاق حیدر آبادی/ ڈاکٹر اعجاز فاروق اکرم/ مظہر حسین مظہر/ ریاض احمد قادری/
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
اظہار احمد گلزار ہوری فیصل آباد دے کھرے ، پر خلوص ، متحرک ،دو رنگی توں پاک فکر و عمل ، سادہ دل دے مالک شاعر ، ادیب ، کھوجکار تے پارکھ نیں ۔۔۔ڈاکٹر اظہار دے نام وچ محض "گل " ای نہیں سگوں پورا " گلزار" موجود اے ۔۔۔۔ایس لئی پئی اوہ اپنے قلم چوں لفظاں دے تے ہتھاں چوں خشبوواں دے پھل ونڈ دے ای نہیں ، نچھاور وی کر دے نیں ۔۔۔صرف زندہ لوکاں وچ ای نہیں ، دنیا توں چلانا کر جاون والیاں دیاں اخیری آرام گاواں اتے وی ۔۔۔۔۔۔اوہناں لوکاں دیاں گلاں ،علمی تے ادبی کارنامیاں تے معرکہ آرائیاں نوں زندہ رکھن دا فرض تے قرض نبھاوندے رہندے نیں ۔۔
اظہار احمد گلزار ۔۔۔۔۔پکا راجپوت پہلے ہے ، ادیب ،شاعر تے کھوجکار بعد وچ ۔۔۔۔راجپوتاں دی اک گل جیہڑی مینوں پسند آئی ، اوہ ایہہ وے پئی ایہہ گفتار تے کردار دے کھرے ، من دے سچے ،بہادر ، جرات مند ،منافقت تے دوغلے چہرے تے کردار و عمل توں پاک ، غلط یا صحیح اپنے مؤقف اتے چٹان وانگوں ڈٹے رہنا ، وفا تے جفا دونواں دے پیکر ، جیہدے نال کھڑے ، اوہدے نال ہر حال وچ کھڑے تے ڈٹے رہنا ۔۔۔ایہو گلاں مینوں ڈاکٹر اظہار احمد گلزار دی شخصیت وچ موجود نظریں آئیاں ۔۔۔۔۔۔
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ڈاکٹر اظہار احمد گلزار پنجابی ادب دا اک سوہجوان تے دانا لکھاری اے ۔۔جہنے اج دے ایس سر نہ چکن والے مصروف ترین دور وچ اپنی دھرتی تے كهلریاں ہویاں حق سچ دیاں کہانیاں نوں سوہنے سچججے لفظاں تے دل وچ اتر جاون والے فقریاں راہیں لوکائی تیک پچاؤن دا تردد کیتا اے ۔۔۔اظہار احمد گلزار نے لمیاں کہانیاں دی تھاں نکیاں نکیاں کہانیاں راہیں لوکائی دے وکھرے وکھرے روپ کدھرے بناں ول پھیر توں تے کدھرے تشبیہاں ، استعاریاں تے اشاریاں کنایاں نال پیش کیتے نیں ۔۔۔
اظہار احمد گلزار دیاں کہانیاں دا ایہہ پہلا پرآگا ستائی کلاویاں دے جپھے وچ موسل دی طراں دور دور تیک اپنے وجود دا اظہار کر ریہا اے ۔۔ایہدے ہر کلاوے دے کرداراں نال ہون واپرن والے واقعات ، حادثات ساڈی اپنی دھرتی دی ککھ دی پیداوار نیں، جنہاں نال سانوں آئے دیہاڑے واہ پیندا رہندا اے ۔۔جتھے تکڑے دا ستیں ویں سو اے ۔۔۔۔۔جتھے اکو دھرتی چوں جمے ہوۓ اک دوجے دی دھی بھین نوں اپنی دھی بھین وانگوں نہیں ویکھدے ۔۔۔جنہاں دے سراں توں چنی لاؤن والا ہتھ تے دسدا اے پر چنی دیون والا کوئی آنکھی تے غیرت مند ہتھ نظریں نہیں آوندا ۔۔۔۔ جتھے غریب دی عزت دھنواناں تے وڈیریاں دے ٹھڈیاں نال فٹ بال بنی کھلوتی اے ۔۔۔جتھے الہ دین دا چراغ بھالن والے نشے دی آگ وچ آپوں وی پگھل جاندے نیں تے اپنے لڑ لگیاں نوں وی مٹی دا ڈھیر کر جاندے نیں ۔۔۔جتھے متھے دا محراب دکھلاوا اے تے اللہ‎ دے گھر دا طواف باقی زندگی گندھ گھولن دا " سرٹیفکیٹ " سمجیا جاندا اے ۔۔۔جتھے ہر ماڑے نوں اجاڑ کے بلبلیاں وج دیاں نیں تے کمی کامے نوں اپنی جائیداد سمجھیا جاندا اے ۔۔جتھے محبتاں دی تھاں نفرتاں لئے لئی اے تے عشق کرن والیاں لئی صرف ڈوبو پانی رہ گیا اے ۔۔۔۔۔۔۔۔۔ تے ۔۔۔۔۔۔۔۔تے ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
جتھے کہانی کار زوراوراں تے دنیا داراں دے متھے تے اکھاں رکھن والیاں توں اکھیا ستیا قلم دی نوک گھڑيں مڑيں گھڑن تے مجبور اے ،پئی اوہدی حق سچ دی لکھت وچ کدھرے کوئی پونجھا نہ پے جاوے تے اوہدا ایہہ تبلیغ دا کم ادھورا نہ رہ جاوے ۔۔
۔"سوچاں بھرن کلاوے " دیاں کہانیاں تے ذرا ڈونگھیائی نال گوہ کیتا جاوے تے ایہہ گل چٹے چانن وانگوں صاف نظریں آوندی اے پئی اک منجھے ہوئے کہانی کار وانگوں اظہار احمد گلزار دیاں کہانیاں سچے ، سوچے تے حقیقی روپ دے تانے پیٹے نال تخلیق ہویاں نیں تے اوہدا تانے پیٹے دے دھاگے نال پڑیاں پاؤن دا انداز سچججا تے نویکلا وی اے تے دھیان نال ویکھن والیاں نوں متاثر کرن والا وی ۔۔۔۔۔۔۔۔
آکھیا جاندا اے پئی جناں چر تائیں کہانی کار دی اپنی روح کہانی دے لفظاں ‏وچ آپوں ہوکے بھر دی نظر نہ آوے ، کہانی دی بنتر وچ ورل رہ جاندا اے ۔۔۔ایہہ حق سچ تے مبنی اے پئی کئیاں کہانیاں وچ کہانی کار آپوں مختلف روپاں وچ تے اپنے وجود دے مختلف پرچھاویاں وچ ٹردا پھردا تے سینتاں مار دا نظر آوندا اے ۔۔۔۔کدھرے کدھرے انج جاپدا اے پئی اوہدے اپنے اندر دے روگ لوکائی دے وکھرے وکھرے برقعے پائی کھڑے نیں ۔۔۔۔۔۔تے اونھاں کرداراں دے مونہاں توں اپنے اندر دی گل کراؤن وچ اوہ سگواں کامیاب وی اے تے کدھرے کدھرے حیران وی ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔؟
ایہہ حقیقت اے پئی اظہار احمد گلزار دیاں کہانیاں دے واقعات تے مکالمیاں دا اسلوب ساڈیاں اپنیاں زندگیاں دی ککھ چوں پھٹ دا اے تے اوہدی ایہہ خوبی سلاہن جوگ اے پئی اوہنے ہر کردار لئی اوہدی حثییت تے مرتبے مطابق مناسب تے ٹھیٹھ ٹھکویں پنجابی لفظ اس طراں ورتوں وچ لیاندے نیں پئی کسے تھاں تے وی کوئی لفظ اوپرا نہیں لگدا ۔۔۔۔۔۔۔

اج دا ایہہ دور افراتفری تے نفسا نفسی دا دور اے جیہڑا خیر توں شر تے سکون توں ٹٹ بھج ول ڈاہڈی تیزی نال ودھ ریہا اے ۔۔جتھے ساکا داریاں تے سجناں متراں دی پچھان وسر دی جا رہی اے ۔۔۔اخلاقی قدراں ابھے ساہ لے رہیاں نیں ۔۔گوڑھے جذبیاں دا رنگ پھکا پے ریہا اے تے محبّتاں دے کلاویاں دی گرفت ڈھلی ہندی جا رہی اے ۔۔۔۔اظہار احمد گلزار ہوراں جتھے ایناں کلاویاں دی ڈھلی ہندی جاندی گرفت نوں پیڈھیاں کرن دا درس دین لئی اپنے جگر دا لہو ورتیا اے اوتھے پنجاب دے کلچر تے حقیقی مناظر نوں اس طراں اپنے اندر دے مختلف رنگاں نال الیکیا اے پئی اوہ پینٹنگ دا اک سوہنا ، سنکھا تے سچججا نمونہ نظر آؤندا اے ۔۔۔۔
*کجھ نمونے ملاحظہ کرو*

@ *مشرق چوں نکلن والے چٹے ددھ ورگے روشن سورج دیاں نرم نرم رشماں رکھاں دیاں چوٹیاں تے جاگو میٹی کرنبلاں نال ہس ہس کے اؤہناں نوں جگاون دی کوشش کر رہئیاں سن ۔۔۔سجری سویر دا منظر کسے عبادت گزار دے چہرے وانگوں سچائی تے اطمینان دے نور نال بھریا بھریا جاپدا سی ۔"
( عمروں وڈھے دکھ)

@ *وچاریاں دھیاں دی قسمت وی پنیری چوں پٹ کے لاون والے بوٹے وانگوں ای ہندی اے* ۔۔
( پیڑاں دے پندھ )

@ * بڈھڑے پیو دیاں اکھاں وچ ساون بھادوں دیاں جھڑیاں لگن پاروں اکھاں دی لو مک گئی سی۔ ۔ہن اوہ تے اوہدی لاٹھی اک مک ہو گئیاں سن*۔۔
( تیسرا بندہ)

@ *بندیاں دی ازلی بھکھ ننگی ہو گئی سی ۔۔۔*
( ویلے دی کھیڈ)

@ * صفدر پیراں تے پانی نہیں پین دیندا سی*
( اچا شملہ)

*ایہہ آکھ کے اوہنے اک ہور کراری جیہی چپیڑ اوہدے منہ تے ماری تے اوہدا آراٹ ہی نکل گیا*
(دلاں
دے بھیت)

@ دن دا چانن مک ریہا سی ، شام دے پرچھاویں ہن ہنیرے دی ککھ وچ لک رہے سن ۔
( حکم ربی )

@ *اؤہناں دیاں سوچاں وی ریت دے اوس کوٹھے وانگوں بن دیاں رہیاں جیویں بال ریت وچ کھیڈ دے ہوئے ڈھاوندے رہندے نیں*
( لمیاں دھپاں)

@ *سارا سارا دن مسافراں دے مونہاں تے لکھیاں ون سونیاں تحریراں پڑھ پڑھ کے ابا ساڈے لئی آپ اک دلچسپ تے من کھچویں تحریر بن گیا سی ۔۔۔۔۔۔۔۔ایسی تحریر جیہڑی کسے کتاب چوں نہیں ملدی ۔۔۔۔۔زندگی نوں سلیقے تے سہپن نال گزارن دی تحریر*
( آہلنا )

@ *ویلے دا چکر انج ای چلدا ریہا ۔۔فیر اک ویلا اوہ وی آیا جدوں پینوں تے باسو دے اوہو " گڈیاں پٹولے " فیر شروع ہو گئے تے ہن اوہ ایہہ بھل ای گیا سی پئی مانواں ٹھنڈیاں چھانواں ہندیاں نیں*
( مانواں ٹھنڈیاں چھانواں)

@ *اوڑک اک دن ایہہ رکھ ڈگنا ای اے ۔۔اندروں کھاہدا شہتیر کد تیک چھت سنبھالی رکھو گا*
( آہلنا )

@ *فیر ایہہ دعاواں کرن والے مہربان ہتھ اسیں اپنے ہتھیں مناں مٹی تھلے چھڈ آئے ۔۔۔اوہدیاں ریجھاں دی واشنا نال بھریا ہویا ایہہ مکان جیہدے وچ زندگی دی ہر ضرورت موجود اے ۔۔کدی کدی خالی خالی لگن لگ پیندا اے*
(آہلنا )

@ * خون دیون لگیاں لوکاں دے خون خورے کیوں سفید ہو جاندے نیں۔*
( اپنا اپنا حق )

انج کجھ محاوریاں دی ورتوں ویکھو ۔۔۔جنہاں دی جڑت انگوٹھی وچ نگینے دی طراں لاٹاں پئی مار دی دس دی اے۔۔۔۔۔

1- *بھٹھ پیا اوہ سونا جیہڑا کناں نوں کھاوے*

2- *ماپیاں دی عزت نوں لیک نہیں لائی دی*

3-*مخمل وچ ٹاٹ دی ٹاکی لگی چنگی نہیں لگدی*

4-*اجے وی ڈلھے بیراں دا کجھ نہیں وگڑیا*

5-*ہنیرے وچ پرچھانواں وی ساتھ چھڈ دیندا اے*

آکھیا جاندا اے پئی جیہڑی چیز ورتوں وچ نہ رہوے تے بہے ٹکر وانگوں کسے اک گٹھ نال لگی رہوے ۔۔۔۔۔اوہنوں ویلے دی اولی اک دیہاڑے مکا دیندی اے ۔۔جیویں کھڑا پانی بو مار جاندا اے تے چلدا پانی پاک پوتر وی رہندا اے تے لوکائی دیاں لوڑاں تھوڑاں وی پوریاں کردا رہندا اے ۔۔۔۔۔انج کئی اکھر جدوں عام استعمال وچ آؤنوں ہٹ جاون تے اوڑک مک مکا جاندے نیں ۔۔۔۔۔کہانی کار اظہار احمد گلزار نے اجیہے کئی لفظاں نوں ایس طراں سوہنے ڈھنگ نال ورتوں وچ لیاندا اے پئی اوہ فقرے دی جند جان بن گئے نیں تے سدا لئی زندہ ہو گئے نیں ۔۔۔۔
جیویں ۔۔۔ ۔۔ ۔۔ادھکڑ ، ترکالاں ،تربک گیا ، اگلوانی ،التاں ،کھیکھن ، نیش ، کروشیا ،ٹیلاں ،تاکی ،آراٹ ،تے ہور بہت سارے ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
مکدی گل ایہہ وے پئی اظہار احمد گلزار دیاں کہانیاں " سوچاں بھرن کلاوے " دا ایہہ پرآگا پنجابی ادب وچ اک انملا وادھا اے جیہدے وچ اظہار ہوراں لوکائی دے اظہار دا اظہار اپنے اندر دے اظہار دے سمبندھ نال کجھ ایس طراں کیتا اے پئی کسے تھاں تے نہ کوئی جھول نظر آوندی اے نہ کسے کہانی دا کوئی بخیا ادھڑیا نظریں آؤندا اے ۔۔۔سب توں خوشی دی گل ایہہ وے پئی فیصل آباد (پاکستان) دے لکھاریاں چوں افضل احسن رندھاوا ، اخلاق حیدر آبادی ، غلام رسول شوق ، احمد شہباز خاور ، علی اختر ۔،۔۔۔۔تے کئی کہانی کاراں دے نال نال اظہار احمد گلزار نے نکی کہانی دی صنف نوں جس طراں نبھاون دا تردد کیتا اے اوہ واقعتا سلاہن جوگ اے ۔۔۔۔۔
رب کرے! اظہار احمد گلزار ایسے طراں خوبصورت تے دلاں دیاں تاراں نوں ہلاون والیاں کہانیاں لکھدے رہن تے پنجابی ادب نوں اپنیاں رچناواں نال انج ای گل و گلزار کر دے رہن ۔
تحریر :۔۔پروفیسر غلام رسول شوق

***********************************
🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁

اظہار احمد گلزار ۔۔۔۔اک کامیاب تے سنکھا فنکار

تحریر : احمد شہباز خاور

اظہار احمد گلزار پنجابی زبان و ادب کا اک کامیاب تے سنكها فنکار اے ۔اوہدیاں لکھیاں کہانیاں زندگی دے ڈونگھے تے گوہ جوگ مسلیاں دی دس پاؤندیاں نیں۔ ۔لکھن دی سادگی نے اوہدیاں لکھتاں نوں ہرمن بھاؤنیاں بناؤں وچ بھرواں کردار ادا کیتا اے ۔۔محبّتاں ،پیاراں ، جذبیاں تے احساسات دی مٹی وچ گندھیاں ہویاں اوہدیاں کہانیاں اوہنوں ایس لئی وی دوجے لکھاریاں توں نویکلا کر دیاں نیں بھئ اوہ کہانی نوں نرا اپنے اندر دی چس تے تسکین واسطے ای نہیں لکھدا ، سگوں اوہ اوس فرض نوں وی ادا کردا اے جیہدی ہر کھلیاں اکھاں تے جیوندیاں جاگدیاں سوچاں رکھن والے ، اپنے آل دوالے نوں ہریا بھریا ، خواہشاں ،خوشیاں ، خوشبوواں تے خواباں نال سجاؤں والے حساس بندے کولوں منگ کیتی جاندی اے۔ اوہدیاں کہانیاں دے کردار سانوں کوئی اوپرے اوپرے نہیں جاپدے ۔۔سگوں ساڈے آسے پاسے ہسدے روندے ، ٹردے پھر دے جیون گزار ددے نظریں آوندے نیں ۔۔۔۔۔۔۔ کہانی "آهلنا" دا محنتی تے شفیق پیو ، "ہری ہوئی بازی" دی سکینہ ، "بول مٹی دیا باویا" دا منظور ، " گلاں دی کھٹی" دا شادا ، "ویلے دی کھیڈ" دا میاں جی ،"سکھنے قلبوت " دی صفو ،" لہو دا نذرانہ " دی سائرہ ، "بند بوہے" دی زینب ، "دوسرا رستہ" دی رانو ، " تویت" دا کرموں ،"ماں " دی رفیعہ ،"اچا شملہ" دا چودھری ،" مانواں ٹھنڈیاں چھاواں"دا باسو ، " عمروں وڈے دکھ "دی رانی ، "سرٹیفکیٹ" دا چغتائی ،" اپنا اپنا حق" دا لیاقت ،" لمیاں دھپاں " دا انور ،"
پیڑاں دے پندھ" دا طیفا ،" تیسرا بندہ " دا رحم دین ، "مٹی دیاں ڈھیریاں"دا فریدو ، تے جاگو میٹی دے سفنے" دا شکور ۔۔۔۔۔۔
ایہہ سارے کردار ساڈے نال ہسدے گاؤندے ،اتھرو پونجھدے ،اک دوجے دا رونا روندے ،اندراں چہ لکے ہوۓ لوبھ کرود ، نفرت ، منافقت ، کھوہ ماہی ،دھرو دھکا تے کوہڑاں نوں ننگیاں کر دے وکھالی دیندے نیں ۔۔کجھ کردار ساڈیاں ہمدردیاں حاصل کر کے ساڈا سر فخر نال اچیرا کر دے نیں پر کجھ ایسے کردار وی نیں جنہاں نوں ویکھ کے سانوں اپنا آپ لکاؤنا تے اوپریاں بننا پیندا اے ۔۔کئی کردار ساڈیاں اکھاں چہ خوشی تے فخر دی چمک لیاؤندے نیں تے کئیاں نوں ویکھ کے اسیں ایسراں اکھ چرا کے لنگھ جاندے آں جسراں اسیں کجھ ویکھیا ای نہ ہووے ۔۔۔۔اظہار احمد گلزار دا ایہو کمال اے بھئ اوہ سانوں ایہو جیہے کردار ویکھن تے مجبور کر دیندا اے ۔۔۔
اظہار احمد گلزار دیاں کہانیاں دے پراگے " سوچاں بھرن کلاوے "وچ اوہ سبھو کجھ موجود اے ۔۔جیہڑی اج دی جدید کہانی دے متھے دا جھومر اے ۔اوہدیاں کہانیاں جیوندے جاگدے معاشرے دا عکس اے، جیھدے وچ ساڈا آل دوالا ساہ لیندا تے ٹردا پھردا نظریں آؤندا اے ۔۔
رب کرے! اظہار احمد گلزار انج ای ہرمن بھاؤنیاں کہانیاں راہیں پنجابی دے گلزار ادب وچ خوشبوواں تے مہکاں کھلار دا رہوے ۔۔۔
تحریر :
احمد شہباز خاور
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀

اظہار احمد گلزار دیاں کہانیاں پنجابی ادب وچ ایک انملا وادھا نیں ۔۔۔۔۔

تحریر : سید تنویر بخاری

کہانی' ہر بندے دی اپنے جیون نال گل بات ہوندی اے تے ایہہ گل بات اوہدے جذبیاں ، محسوسنیاں تے تجربیاں توں پھٹ دی اے،۔ایہہ گل میں اظہار احمد گلزار دیاں کہانیاں توں نتاری اے۔۔اوہدی رہتل نے اوہدے تے جیہڑا پرچھاواں پایا اے ، اوہو اوہدیاں کہانیاں چوں مورتاں بن کے اگھڑیا اے ۔ اوہدیاں کہانیاں گھروکے جیون دیاں مونھ بولدیاں تصویراں نیں ۔۔اپنے تائے نور کپور تھلوی وانگوں انسان دوستی اوہدا مذہب اے۔ اوہدا فلسفہ ایہہ وے پئی بندے نوں اپنی رہتل تے جیون دیاں اؤکڑاں توں آک کے مونھ موڑ لین دی تھاں اوہناں دا ڈٹ کے مقابلہ کرنا چاہیدا اے ۔جیویں اظہار اک سدھا سادہ جیہا بندہ اے ، اونویں ای اوہدیاں کہانیاں سدھ پدھریاں نیں ،کسے ول ونگ توں بناں ۔۔کہانیاں راہیں اپنے فن دی کھٹ کھلارن دی تھاں ،اوہ اپنا نظریہ لوکاں تیک اپڑاؤن دا چاہوان اے ۔اوہ لوکائی دے کوجھاں نوں اوہدے سامنے لیا کے ، اوہنوں اپنی منجھی تھلے ڈانگ پھیرن لئی پریر دا اے۔ اوہنوں کسے وید حکیم وانگوں اڈ ول ای دکھدی ناڑ اتے ہتھ دهرن دی بڑی جاچ اے۔ اوھدیاں کہانیاں دے پاتر اوہدے آل دوالے ٹردے پھردے ، ساہ لیندے ،کوندے سنیدے ، لڑ دے گھلدے ،من دے وٹر دے ،ہسدے روندے تے جیوندے مردے گوشت پوست دے انسان نیں ۔۔۔۔فرشتیاں نوں اوہنے اپنیاں کہانیاں دا کردار نہیں بنایا ۔۔۔۔۔۔۔اوہدا آل دوالا جیہو جیہا وی ہے ، اوہنے اوہو جیہا ای وکھایا اے۔ ۔اوہنے حیاتی دیاں شخر دوپہراں الیکیاں نیں ۔۔۔پیرس دی شام دی مورت نہیں چھکی۔۔۔
اظہار احمد گلزار دیاں کہانیاں من ورچاؤن دی تھاں ، دل نوں سوچاں دیاں گھمن گھیریاں وچ پاؤن والیاں نیں ۔۔۔۔۔۔۔۔میں تاں اونہاں دیاں ڈنگھائیاں وچ ڈبدا ڈبدا بچیا واں ۔۔ویکھیا جے کدھرے کوئی رڑھ ای نہ جاوے ۔۔۔
رب کرے اظہار احمد گلزار دی ہر کہانی دا تارو کنڈھے آ لگے ۔۔۔دعا اے پئی پنجابی دا سجیلا پتر انج ای سوہنیاں کہانیاں لکھدا رہوے ۔۔۔۔۔۔
اظہار احمد گلزار توں پنجابی زبان و ادب نوں چنگے بھلک دی امید اے ۔۔رب کرے ! اسے ای طراں اوہدا قلم سوہنیاں رچناواں نال پنجابی ادب دی آبیاری کردا رہوے ۔۔۔

* سید تنویر بخاری*
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀
پنجابی زبان دے عالمی سفیر تے قائد پنجابی زبان تحریک ' چودھری الیاس گھمن ہوری اظہار احمد گلزار ہوراں دے کہانی پراگے بارے لکھدے نیں۔۔

"اظہار احمد گلزار نے کہانی دی رچنا دے پڑ وچ وا ہوا چر پہلاں پیر پا لیا سی تے اوھدیاں لکھیاں کہانیاں اگھے ادبی پرچیاں وچ چھپ دیاں رہیاں نیں ۔پر اوہناں دے کہانی پرآگے " سوچاں بھرن کلاوے " راہیں پہلی وار اوہدیاں رچناواں کتابی روپ وچ چھپیاں نیں ۔۔۔اظہار احمد گلزار اک حساس کہانی کار اے تے اوہنے بڑی ڈونگھی نظر نال دپھیڑاں دے شکار ایس منکھی سماج دی پڑچول کیتی اے ۔اپنیاں اینہاں کہانیاں وچ کہانی کار نے حیاتی دے وکھ وکھ روپاں نوں اپنا وشا بنایا اے ۔تے ہر وشے دا ڈھیر کامیابی نال حق وی ادا کیتا اے ۔ایس لئی ہن ایہہ آکھنا بن دا اے کہ اپنے پلیٹھے کہانی پرآگے نال ہی اظہار احمد گلزار نے پنجابی دے چنگے کہانی کاراں وچ اپنی تھاں بنا لئی اے تے آس کیتی جا سکدی اے کہ ایہہ سچجا کہانی کار آؤندی بھلک وچ پنجابی ادب نوں ہور وی ودھیا ودھیا کہانیاں دان کردا رہوے گا۔"
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀
اظہار احمد گلزار ۔۔۔۔۔پنجابی کہانی دا مصور غم

(تحریر :اخلاق حیدر آبادی )
جدوں تک دردی کرلاٹ تے غم دی تکھی چیک دل دے اندروں نہ نکلے ، شاعری نہیں ہو سکدی ۔۔ایسے ای طراں جدوں تک کرب دی تکھی لاٹ تے دکھ دی ڈوہنگی ہوک کہانی کار دے دلوں نہ نکلے ، کہانی نہیں لکھی جا سکدی ۔۔۔۔۔۔۔۔اصل وچ کہانی کار سارے جہان دے دکھ تے غم نوں
پہلاں اپنی روح تے الیکدا اے تے فیر اوہنوں اکھراں دا روپ دے کے کاغذ تے الیکدا اے ۔۔جیہدے وچ اؤہدا اپنا غم تے دکھ آسانی نال ویکھیا جا سکدا اے۔
اظہار احمد گلزار اک سچا تے منجھیا ہویا کہانی کار اے ۔۔ اوہدی کہانی شاعری دے اصولاں موجب مکمل طور تے وزن وچ ہندی اے، ۔اوہدیاں کہانیاں پنجاب دی سوہنی سنکھی ، رنگ رنگیلڑی تے نویکلی دھرتی توں پنگریاں نیں ۔۔" سوچاں بھرن کلاوے "وچ انج تے ہر کہانی پڑھن والیاں نوں سوچاں دیاں کلاویاں وچ لے لیندی اے پر ایس کتاب نوں جس کہانی دے سرناویں تے اساریا گیا اے اوہ کہانی شروع توں آخر تک پڑھن والیاں نوں سوچاں وچ ڈوبی رکھدی اے ۔۔۔۔ایہہ کہانی غم دی قوس قزع اے۔ ۔۔دکھاں دی ست رنگھیا پینگ جیہدے اتے ہر رنگ تے ہر دکھ دا اک ناگ بیٹھا ہویا اے ۔۔تے ہر رنگ تے غماں دیاں گرجھاں دے ڈیرے نیں۔ ۔۔ایس کہانی وچ حیاتی دے سارے پکھاں اتے چانن پایا گیا اے۔ ۔ہر تھاں تے غم ای غم وکھالی دیندا پیا اے ۔۔۔مہاتما بدھ موجب " دنیا دکھاں دا گھر اے " ۔۔اردو افسانے وچ علامہ راشد الخیری نوں " مصور غم " کیہا گیا اے پر پنجابی کہانی وچ ایہہ خطاب اظہار احمد گلزار نوں دینا پووے گا ۔۔۔
"آهلنا" اوہدی ماسٹر پیس کہانی اے ۔۔ایہدے وچ اوہنے اپنے فن دی انتہا کر دتی اے ۔۔ایہہ کہانی ، کہانی کار دے اپنے باپ دی وفات دے دردیلے منظر نوں بیان کر دی پئی اے۔ ۔۔۔۔۔۔اثر ،تاثیر، جذبے دی پیکیائی تے بیانن دے آپ مہارے انداز نوں اچ کوٹی تے پہنچاندیاں ہویاں اوہنے ایس کہانی وچ اپنا قلم توڑ دتا اے۔ ۔ایہہ کہانی بڑے بڑے حساس انسان نوں روا دیندی اے۔ ۔۔اظہار احمد گلزار نے ایس کہانی وچ سوز ، گداز ، کرب ،دکھ، پیڑاں ، درداں ، هنجو ،ہوکے تے ہاواں بھر بھر کے ایس کہانی نوں نہ بھلن والی اچ پدھر دی تحریر بنا چھڈیا اے ۔۔۔۔اوہدا مشاہدہ ایناں کو گوہڑا اے پئی اوہ نکیاں نکیاں گلاں وی اکھوں اوہلے نہیں ہون دیندا ۔۔۔۔۔۔انج لگدا اے پئی سارے زمانے دے دکھ ، پیڑاں ، جھکڑ تے جھیڑے اوہنے اپنے دل تے وارد کر لے نیں تے ایس دکھ نوں کاغذ اتے کہانیاں راہیں الیکی جا ریہا اے ۔لگدا اے اوہ ہر ویلے اپنے من اندر" درد دی جوت " جگائی رکھدا اے ۔۔۔۔۔۔ اظہار احمد گلزار نے اپنی عمر توں وڈیاں کہانیاں لکھ کے اونہاں کہانیاں نوں امر کر چھڈیا اے ۔۔قدرت نے اوہنوں نکی عمرے "سیانا بابا " تے دانا بینا بنا چھڈیا اے۔ ۔لگدا اے پئی اوہنے بابے نور محمّد کپور تھلوی رح تے رانا محمّد گلزار خاں رح دا تجربہ تے سیانف وی اپنی عمر وچ شامل کر لیا اے تے نالے اوہ جیس پنڈ وچ جمیا پلیا اے اوہدا تے ناں ای بابباں نال منسوب اے یعنی " بابے دی بیر " تاہیوں اوہدیاں کہانیاں وچ سوجھ ، سیانف ، دانائی ، سمجھداری ،بزرگی ،دانشوری ، تجربہ تے عقلاں دا نچوڑ لبھدا اے ۔۔۔۔۔۔۔اوہدیاں کہانیاں دا سب توں تکڑا پکھ اوہدا اخلاقی تے اصلاحی پن اے۔ ۔۔۔۔۔اوہ اخلاق تے دانائی وچ گھجیاں ہویاں گلاں کردا اے ۔۔اوہدیاں کہانیاں وچ اکھان ، بولیاں، محاورے ، کہاوتاں ، مصرعے ، قول تے انمولے بول بڑی کثرت نال لبھدے نیں ۔۔۔
اظہار احمد گلزار دیاں کہانیاں فنی تے لغوی اعتبار نال قابل تعریف تے سلاہن جوگ نیں ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ " سوچاں بھرن کلاوے " پنجابی کہانی دے کھیتر وچ انملا وادھا اے ۔۔۔۔۔اسیں " سوچاں بھرن کلاوے " نوں پنجابی کہانی دے پڑ وچ " جی آیاں نوں " نوں آکھدے آں ۔۔۔۔

(اخلاق حیدر آبادی )
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀🍁🍀
پروفیسر ریاض احمد قادری لکھدے نیں کہ اظہار احمد گلزار دیاں کہانیاں وچ معاشی ، اخلاقی تے تہذیبی مسئلیاں دی ترجمانی اجتماعی تے انسانی زاویے نال ملدی اے ۔حسن تے عشق دی چاننی توں اڈ حیاتی تے اوہدی کشمکش نوں اوہناں بھرویں روپ وچ ساہمنے لیاندا اے ۔جیہدے وچ اوہناں دا احساس لانبو بن کے فکراں وچ ڈھل گیا اے ۔حیاتی دے لہا چڑھا نوں اوہناں نہ صرف اکھیں ڈٹھا اے سگوں عملی طور تے دوجے لوکاں وانگوں ایس گھمن گھیری دا شکار وی ہوۓ نیں۔اوہناں دیاں کہانیاں وچ کالیاں راتاں دے نہ مکن والے پندھ دا نوحہ تے چٹی فجر دی آس لبھدی اے۔۔اظہار احمد گلزار ہوراں اپنیاں کہانیاں وچ ماڑے وپڑے لوکاں دے دکھاں نوں اپنیاں کہانیاں دا مرکز بنایا اے ۔طبقاتی ونڈ نے لسیاں تے ہینیاں لوکاں کولوں اوہناں دا ماضی ای نہیں حال وی کھوہ لیا اے تے مستقبل وی ہنیرے وچ اے ۔بے چینی ، بے حسی ، حیرت ،خوف ،بے نیازی ،بے پرواہی ،مشیناں دی حکومت ، منکھ دی بے قدری تے اوہدے سلگدے مسئلے ایناں دیاں کہانیاں دے نمایاں وصف نیں ۔۔
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔