| حضرتِ اقبالؒ نے اپنے اِک فارسی شعر وچ
آکھیا ائے کہ ائے انسان تو سدر دئے پودے دی اِک شاخ اے۔ مطلب اے وئے کہ
تیرا مقام وڈا ائے۔ جے تُوں اپنے رب دا منکر بن گیا ایں تے ہور کجھ نئی تے
اپنے مقام توں آشنائی کر لے۔توائے بندیا اپنے آپ دی معرفت توں آگاہی حاصل
کرلے۔سدرہ او مقام ائے جس توں اگے جاکے نبی پاکﷺ نے رب سوہنے دئے جلویاں دا
مشاہدہ کیتا سی۔اقبالؒ سانوں ائے گل دسدئے نے کہ اگر انسان اپنے مقام دی
پہچان کر لے تے فیر سوہنے رب دی پہچان وی اسان ہو جاندی ائے۔ساڈے معاشرئے
وچ ایس ویلے دے حالات ائے ہو گئے نے کہ بندہ بندئے دا اینج ویری ہو کھلوتا
اے جیویں ائے دنیا دئے وچ اُونے ہمیش رہنا ائے۔جس طرح دی حرص تے لالچ پچھلے
کُجھ وریاں تو سانوں نظر آندی ائے ایس توں پتہ چلدا ائے کہ انسان نے اپنے
لئی جیڑا رستہ اختیار کیتا ائے او رستہ او والا بالکل نئی ائے جیےڑا رستہ
سانوں رب دی اشنائی کروان واسطے ساڈئے سونے نبیﷺ نے سانوں وکھایا سی۔ جس گل
ول اقبالؒ ہوراں نے اشارہ کیتا ائے او گل بڑی وڈی گل ائے کہ ائے انسان تو
رب نوں بھلا بیٹھا ایں پَر توں اپنے آپ نوں تے نہ بھلا۔تنوں تے او مقامِ
سدرہ عطا کیتا گیا سی جتھے پہنچ کے انسان اپنے رب دی پہچان کرلیندا ائے۔ایس
گل بارئے جدوں سوچیا جاوائے تے ائے گل پتہ چلدی ائے کہ رب پاک نے اپنے آپ
دے راز تو پردہ چُک کے اپنے محبوب نبیﷺ نے سدرہ دئے مقام تے بلوا کے وکھا
دیتا۔ ائے او مقام ائے جس جگہ جاندیاں فرشتیاں دئے وی پَر سڑ جاندئے
نیں۔معاشرئے دئے وچ رہن واسطے انسان نوں بڑئے جتن کرنے پیندئے نے۔ انسان
اودوں ای کوئی منزل حاصل کر سکدا ائے جدوں اونھاں اپنے آپ دا پتہ ہوئے کہ
او کی ائے۔جدوں انسان نے اپنی قدر دا تے قیمت دا پتہ چل جاندا ائے تے فیر ا
و اپنے خالق نوں وی پہچان سکدا ائے۔انسان دئے بارئے وچ ائے گل سانوں قران
دئے کولوں ملدی ائے کہ رب نے انسان نو اپنا نائب بنایا ائے۔روح دی حقیقت تے
جدوں بندئے دی سمجھ وچ آون لگدی ائے تے فیر اونوں پتہ چلدا ائے کہ او کی شے
وئے تے سوہنے رب نے اُونوں کنیاں نازاں دئے وچ رکھیا ہویا ائے۔انسان دئے
واسطے ای تے رب سوہنے نے ائے ساری کائنات بنائی ائے۔ گوشت پوست دا انسان تے
او ائے جیڑا ساڈیاں اکھاں ویکھدیاں نیں۔ اصل انسان دی حقیقت تے او روح ائے
جنوں رب دئے حکم نے بنایا ائے۔ روح دی تازگی واسطے رب دی راہ تے چلن والا
بندا کدی وی کاٹے دا سودا نئی کردا۔ اقبال ہوراں نے ساڈی توجہ ایس پاسے
دوائی ائے کہ ائے بندیا تو اپنے رب دئے مقام نوں تے نہیں سمجھدا اے۔ نا ای
توں رب دیاں گَلاں مندا ایں۔ ہور کُجھ نئی تے اپنا ای مقام سمجھ لے۔ کہ رب
نے تے تینوں سدرہ دئے مقام اُتے پونچا دیتا ائے۔ جتھے فرشتے وی جان توں
کبرندائے نیں اُتھے ائے بندیا تیرئے رب نے تیرا مقام بنا دیتا ائے۔ ساری گل
ای ایے وے کہ بندہ اپنی حقیقت نوں پہچان لوئے جدوں بندا اپنے آپ نوں پہچان
لیندا ائے تے فیر اونوں اپنے خالق دی حقیقت دا پتہ چل جاندا ائے۔اقبال ؒ
ہوراں نے تے اِک مقام دئے اُتے اے وی لکھیا ائے کہ ہر مسلمان دئے اندر رب
نے پیارئے نے سوہنے نبی محمدﷺ دی روح پا دیتی ائے۔ مطلب ائے وئے کہ مسلمان
نبی پاکﷺ دی محبت توں بغیر کھوٹا سکہ ائے۔ نبی پاکﷺ دی محبت تو بغیر او مرد
مومن نئی بلکہ اوئے تے فیر ابوجہل دی صف وچ شامل ہوجاندا ائے۔ اقبالؒ
لکھدئے نیں کہ فرشتے وی انسان دی خوش قسمتی دئے اوتے رشک کردے نے کہ رب نے
ساری کائنات نوں انسان دئے دل وچ آباد کر دیتا ائے۔ اقبال ہوراں دی دل توں
مرادروح ائے۔۔ ( ماں بولی زبان لکھن دی کوشش ڈاکٹر صغرا صدف صاحبہ دئے
طرفوں ہمت بندھان دی وجہ نل ائے) |